BM iklim konferansı COP26, İskoçya'nın Glasgow şehrinde 197 ülkenin katılımıyla gerçekleştirildi. Glasgow'da binlerce aktivist protestocunun çağrıları ile de 2021'e damga vuran COP26'da özellikle gıda, küresel gıda sistemleri, COVİD 19 kırılganlıkları ve halk sağlığı başlıkları altında önemli kararların alındığı bir bildirge ile tamamlandı. Bu bildirgeyi özetlersek;
Glasgow Gıda ve İklim Deklarasyonu der ki...
Bu deklarasyon tüm üye ülkelere ve hükümetlere iklim ve gıda pararlelinde bir harekete geçme çağrısıdır. Alt-ulusal tüm hükümetler mücadele konusunda taahhüd vermeli; iklim ve gıda acil durumu konusunda entegre gıda politikaları aracılığıyla da harekete geçme çağrısının ve ulusal hükümetlere bildirilmesi amaçlıdır.
Bu bildirge; her türde ve büyüklükte yerel yönetimleri bir araya getirmektedir. Bölgelerden, İllerden, Küçük ve Orta büyüklükteki kentlerden; kasabalardan mega şehirlere kadar, yönetim şekillerine ve bölgelerine hitap eden ortak bir ses ve çağrı ile konuşmak böylelikle sürdürülebilir gıda politikaları geliştirme taahhütleri konusunda ulusal hükümetlere gıda ve tarım, iklim konusunda. ortak eylem ve acil durumu ulusal planları ile küresel müdahalenin merkezi haline gelmelerine öncü olmaktır.
16 MADDE İLE
1. COVID-19 krizinin; gıda sistemlerimizin kırılganlığını ortaya çıkardığı endişesiyle, kentsel ve kırsal nüfusun benzer şoklar karşısında büyük bir bölümünün kırılganlıkları ve kritik ihtiyaç şoklar karşısında hazırlık ve dayanıklılık durumunu;
2. Gıda sistemlerinin şu anda toplam GHG'lerinin yani Sera gazı emisyonlarının %21-37'sini oluşturduğu bu nedenle de; Bugün dünyanın ortak en büyük sorunlarının merkezi olan olan biyoçeşitlilik kaybı, açlıkla mücadele de, toplumların yetersiz beslenmesi ve artan sağlık sorunları ve sağlık harcamalarındaki artış sorunları ve oluşan halk sağlığı krizi gibi durumları tetiklemesi nedeniyle;
3. Sürdürülebilir olmayan dinamiklerin başta olmak üzere tüm besin zinciri boyunca kilitlendiğini kabul ederek endüstriyel gıda ve tarım sistemlerinden kaynaklanan sorunların ele alınması;
4. Gıda sistemi genelinde Aşırı eşitsizliklerin yaygın olduğunu; Üretim, tüketim, gelir ve toplumda eşitsizlik gibi durumlar, yoksulluk içinde yaşayan insanların da dahil olduğu toplulukları orantısız ve adil olmayan şekilde etkilemesi , ırkçılık, iklim değişikliği veya çatışma nedeniyle yerinden edilmiş insanlar, emek, güvencesiz yasal statüye sahip insanlar ve benzer diğer durumlarda dahil;
5. Bu ve bahsi geçen tüm nedenlerle, yalnızca Sürdürülebilirliği hedefleyen bir gıda sistemi yaklaşımının yaygın olması kararı alınmıştır. Kalkınma Hedefleri, iklim eylemini hızlandırmak için etkili müdahale noktalarını belirleyebilirken, biyoçeşitliliğin teşviki, ekosistem yenilenmesi ve esneklik, döngüsellik, eşitlik, herkes için sağlıklı ve sürdürülebilir beslenme şekline erişim ve tarım ve gıda işçileri için esnek geçim kaynakları gibi durumların öncüllenmesi;
6. Tüm gıda sistemi paydaşlarını karar verme sürecine dahil etme ihtiyacının kabul edilmesi. tarım ve gıda işçileri için sürdürülebilir ve adil geçim kaynakları sağlanması, sivil toplum kuruluşları, araştırmacılar, yerli topluluklar, kadınlar ve özellikle de geleceği en çok iklim değişikliği ve biyolojik çeşitlilik kaybının etkilerinden kaynaklanan riskler üzerinde durulacağı;
7. Şehirlerin ve bölgelerin entegre gıda politikalarına öncülük etmesi gerektiğini hatırlatarak ve çevresel ayak izlerini azaltmak için yerel düzeyde stratejiler, amaçlı gıda sistemlerini pozitif yönde değiştirmek ve şoklara karşı daha fazla dayanıklılık sağlamaları gerekliliği;
8. Sürdürülebilir kentsel ve bölgesel formda gıda politikalarına ilişkin taahhütleri üzerine inşa etmeleri gerektiği ve özellikle de son yirmi yılda şehirler, yerel ve bölgesel yönetimler tarafından hâlihazırda yapılan 2014 World Urban Forum Medellin Forumu , 2015 Milano Kentsel Gıda Politikası Paktı (MUFPP), 2015 Seul Deklarasyonu, 2016 New Urban Agenda -Yeni Kentsel Gündemi ve 2019 C40 İyi Yemek Şehirleri Deklarasyonu gibi yayın ve bildirgeler ile entegrasyonun sağlanması;
9. Yapılan eylemlerin ve alınan önlemlerin diğer mevzuat ve yatay ve dikey politikalar ile entegre olarak hizalanması gerektiğini kabul etmek ve böylelikle sürdürülebilir gıda sistemlerine katkı sağlayan farklı yönetim seviyeleri arasında da geçiş ve işbirliği sağlamak ve çalışmaları hızlandırmak için;
10. Gıda sistemlerinin sektörler arası, çok seviyeli ve çok aktörlü yönetişiminin sürdürülebilir ve adil gıda sistemlerinin kök salması için gerekli ve bunun için gerekli ulusal hükümetlerin proaktif ve kolaylaştırıcı bir rol üstlenmesini sağlamak;
11. Şehirlerin ve bölgelerin sürdürülebilirlik için yüksek azimde ve hırslı bir koalisyon haline geldiğini kabul etmek gıda sistemi gelişimi ve hızla büyüyen küresel şehir ve bölge hareketi gıda ortaklıkları, bu reformları gerçekleştirmek için benzersiz ve güçlü bir mekanizma sağlamak;
12. Ulusal düzeyde düzenleyici ve yasal reformlara eşlik etmeksizin, düzeyde, bu tür ortaklıkların ve politikaların etkisi sınırlı olacaktır;
13. Bu deklarasyonu imzalayan tüm üye ülke hükümetlerinin seçilmiş liderleri, 26. Glasgow'daki UNFCCC Taraflar Konferansına katılımları ile iklim eylemini hızlandırmayı taahhüt etmekte ve sürdürülebilir gıda sistemleri dönüşümünü kolaylaştıracaklarını taahhüt etmekte:
14. Temel araçlar olarak entegre gıda politikaları ve stratejileri geliştirmek ve uygulamak. iklim değişikliğine karşı mücadele; ve bu araçların bir gıda sistemini benimsemesini sağlamak gıda zincirinin tüm bölümlerindeki aktörleri içeren yaklaşım ile; sera gazı emisyonlarını ölçümlemek ve GHG'yi değerlendirmek için parametreleri ve ölçümleri dahil ederek gıda sistemlerinden kaynaklanan emisyon azaltma hedeflerinin yanı sıra işbirliği ve yerel yönetimler arasında entegrasyon çalışmaları için,
15. Kentsel ve bölgesel gıda sistemlerinden kaynaklanan sera gazı (GHG) emisyonlarının azaltılması Paris Anlaşması ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine uygun olarak ve bina ekosistemleri yeniden inşa edebilen ve güvenli, sağlıklı, herkes için erişilebilir olan ve aynı zamanda uygun fiyatlı ve sürdürülebilir beslenme çözümleri sunmak konusunda gıda politikaları;
16. Ulusal hükümetleri karar vericilerinin gıda sistemleri oluşturmaları konusunda destekleyici ve kolaylaştırıcı politikalar düzenlemek, çok seviyeli ve çok aktörlü yönetişim mekanizmaları oluşturmak. Bu sistemlerin , kapsayıcı nitelikte olmalarını desteklemektir.. Ulusal Gıda Politikalarının bu bağlamda Ulusal Belirlenen Revizyonlarına dahil edilmesi ne de katkı sağlanmalı, şeklinde belirtilen bildirge maddeleridir.
***
''Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Entegrasyonu, gıdanın gelecek çözümlerini sunar.''
nurtensirma@gidavegelecek.com
