Çocukluk hatıralarımızı süsleyen ne güzel bir tekerlemesi vardır yumurtanın: “Sepet sepet yumurta sakın beni unutma”.
En değerli ve en ucuz protein kaynağımız olan ayrıca çok çeşitli vitamin ve mineral maddeleri de taşıyan “Kahvaltımızın çeşnisi, yumurtaya da ne olmuş?” diye sormayın lütfen. Sormayın! Çünkü her yumurta bizim arzu ettiğimiz gibi olmayabilir.
Vejetaryen tavuk yumurtaları
Bakın, bir Alman seyyah Amerika’da gıdalar üzerinde gözlemler yapmış. Gördüklerini de bir Alman dergisinde (Essen Und Trinken) yayınlamış. Bakın ne yazıyor:
• “San Francisco’dayım ve süpermarketlerde günlük çiftlik yumurtası yazılarını görüyorum. Paketlerin üzerinde de şunlar okunuyor; Antibiyotik ve hormon kalıntısız, çok taze, mutlu tavuk yumurtaları.”
• “Bir benzerine de New York’ta rastlıyorum. Sertifikalı, doğal yemlerle beslenmiş serbest dolaşan tavuk yumurtaları. Paketlerin üzerinde de bir tarih var. Öğreniyoruz ki, yumurtaların pakete konulduğu gün değil, tavuğun yumurtladığı gün tarih olarak atılmış.”
• Yine bir başka şehirde bir tabela ve üzerinde şunlar yazılı; “Vejetaryen tavuk yumurtaları”. Altında da açıklaması: Bizim kahverengi tavuklar çok sıkı vejetaryen olarak yetiştirilmişlerdir. (Yani, hayvansal kökenli yemlerden uzak olarak.)
Yumurtayı nasıl seçeceğiz?
• Tavuk yemlerinde kimyasal katkı maddelerini kullanmayan ve yumurtalarının sağlıklı olduğunu garanti eden firma ve çiftliklerin yumurtalarını tercih edin.
• Aldığınız yumurtaların kafese mahkûm edilmemiş, serbestçe dolaşabilen “Mutlu tavukların” yaşadığı çiftliklerden olmasına dikkat edin.
• Ülkemizde yumurtaların üzerinde çeşitli sayılarla yetiştirme kodu, ülke kodu, şehir kodu, işletme numarası ve yumurtlama tarihi yer almaktadır.
• Yumurtanın üzerine basılmış olan sayılardan en soldaki 0-3 arası numaralar yumurtlayan tavuğun nasıl yetiştirildiğini gösteren kodlardır. Şöyle ki: 0: Organik yemle beslenenler, 1: Serbest dolaşanlar, 2: Kümeste beslenenler, 3: Kafeste beslenenler.
• Kırık, delik, hafif çatlak yumurtaları “BEDAVA” olsa bile almayın. Ne zaman kırıldığını bilmediğimiz o yumurtaların her çeşit mikrobun üremesi için çok uygun bir besi yeri olduğunu unutmayın.
• Mümkünse dışkı ile bulaşık olmayan dışı temiz yumurtaları seçerseniz dışkıda çokça bulunan Salmonella ve bunun gibi tehlikeli bakterilerden korunmuş olursunuz. Bu bakterilerden dolayı yumurtayı elimizle tutup elledikten sonra mutlaka sabunlu su ile iki defa yıkayınız.
• Yumurtaları buzdolabında yıkamadan doğal halleriyle saklayınız. Yumurtayı yıkayarak muhafaza etmek yumurta kabuğunda bulunana ve “Por” adı verilen yarı geçirgen küçük deliklerin açılmasına ve yumurtanın daha çabuk bozulmasına neden olur.
Bizden sadece söylemesi. Tüketici arzu ettiği yumurtayı da her çeşit gıdayı da yesin ama olası risklerinden haberi olsun en azından. Önlem için sonra geç kalınmasın. Çünkü işlerimizi “Yumurta kapıya gelince” yapmaya öyle alışmışız ki.
Prof. Dr. Özer Ergün
İstanbul Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı
